Özüm...
Özünə vurğunluqdan xeyli uzaq pozisiyadan obyektiv baxış
Biriynən hal-əhval tutanda
«özüm yatıb, özüm də dururam» deyirsə deməli hər şey öz qaydasındadı.
Özüm sözü yekəxana «mən»dən daha demokratik səslənir. Özün öz başına
çarə qılırsan – bu bir, özünü idarə edirsən – bu iki, üstəlik özün kimiləri
yetişdirməyə də çırmanmısansa – bu olur lap əla. Allah heç kimin dilindən
bu gür gözəl kəlməni əskik eləməsin, inşaallah!
Redaksiyadan mövzu axtarışları zamanı birindən məsləhət bulanda az qala
həmişə «Özün bilən məsləhətdi» eşidirəm. Əlbəttə, kimdən və nədən yazacağımı
özümdən savayı kim bilə bilər?
Bu yaxında evimizə qaz sayğacı quraşdırdılar. Boru soyuducunun yanındı
olduğundan ustalar mənə heç əziyyət vermədən çirkli, mazutlu əlləriylə
ağ soyuducuda avanqard üslubda sürrealist ləpirləri qoyaraq «evimizin
ərzaq bazası»nı mətbəxin ortasına çəkib qoydular. Əlbəttə ki, soyuducu
üzərindəki «yaradıcılıq» şedevrlərini özüm silməli olacaqdım. Şəxşən
özumün sevgiylə rənglədiyim borunu kəsib tökdülər, əvəzində qara, eybəcər,
soyuducu üzərindəki avanqard üslubdan heç də geri qalmayan sürrealist
boru yığını quraşdırdılar. Fəxrlə «yaradıcılıq»larına baxıb getdilər.
Soyuducunu yerinə özüm çəkməliydim. Sürrealist boru yığınını soyuducuyla
gizləmək cəhdim də boşa çıxdı, çünki «ərzaq bazası» əvvəlki yerinə yerləşmədi.
Soyuducunu balaca mətbəxdə yerləşdirmək barədə öz düşüncələrim hələ
azmış kimi borudan sabunlu köpük göz qabağında böyüməyə başladı. Şəxsən
özüm qaçıb ustalara çatıb hal-qaziyəni danışanda «Xahiş edirəm, yatmazdan
əvvəl borunu özün rənglə, sızmanın qabağını alsın. Yoxsa qazla zəhərlənənlərin
sayı yaman artıb» deyib çıxıb getdilər. Yenə də özüm...
Hər gün palçıqlı küçələrimizlə addımlayanda beynimdə inqilabi fikirlər
dolaşır: Bəlkə tökülüşüb küçələri özümüz süpürək? Hər həftə çırmansaq
zibilləri yazacan özümüz yığışdıra bilərik, yəqin?! Özümüzə nə gəlib,
süpürgəçilərə möhtacıq bəyəm? Nolar, mən özüm yığıram, haqqını o alar.
Sonra yanımdan ildırım kimi şütüyən maşın palçıqlı suyu üzümə sıçradanda
«özüməmaniya»dan diksinib oyanıram. Marşruta minirəm. Az qalıram arxada
hırıldaşan oğlanlara ədəb dərsini özüm verim. Bayağı musiqiləri birlikdə
dinləməyə məcbur olduğumuzdan fikirləşirəm ki, telefonuma gözəl melodiyalar
yazıb özümlə gəzdirim. Millətin zövqünün korreksiyasıyla özüm məşğul
olum, necə deyərlər yerindəcə ehtiyacı olanlara ərmağan eləyim. Qapı
ağzında qapazlaşan oğlanlardan birinin sürücü olduğunu biləndə ürəyim
düşür. 18 yaşı tamam olub, deyəsən? Maşının arxasını burcuda-burcuda
sürəndə, «Ay bala, kartof aparmırsan!» replikalarını ən yaxşı halda
qulağının ardına vuranda, pis halda «Bəyənmirsən, düş!» cümləsini sifətimizə
guppuldadanda fikirləşirsən ki, bəlkə onun cibində «9 b» kağızı gizlədilib.
Bunu mən özüm soruşmasam kim soruşacaq ki? Bəyəm Nəqliyyat Departamenti
belə xırda-para işlərə əlini batıracaq? Çox danışsaq «Düş maşını özün
itələ, hara istəsən dönməkçün rulu mən hərləyərəm» eşidə bilərik. Yol
polisinin əvəzinə ondan sürücülük vəsiqəsini özümüz niyə istəmiyək?
Soraqlaşsan bir parça kağızı gözümüzə soxub «Özüm almışam!» deyəcək.
«Özüm, özüm» deməkdə təctübəli insan kimi mənə həsəb aparmayın. Zəhməthaqqının
həcmini müəyyənləşdirməyi heç vaxt özümə tapşırmırlar. Müsabiqələrdə
yer ayrılanda, adlar veriləndə, fərqləndirmələrdə, təriflənmələrdə,
seçilmələrdə «özüm» heç işləmir. Öz aramızdı, heç dövlətin millətin
taleyində vacib məsələlərin həllində «özüm» deməyə yer qoymayıblar.
İstəsək Qarabağ torpağını özümüz ala bilərik? Deməli elə məqamlar var
ki, burda «BİZ» deməliyik. «Biz» «özüm»dən güclüdü! «Biz» milyonlarla
«özüm»ün birləşməsidi! «Biz özümüz» «mənim özüm»ün üzərində qələbəsidi.
Biz özümüz eləyə biləcəyimizi «özüm,özüm» deyənlər dünyasında eləyə
bilməz...