|
Özümə
məktub
70 yaş tamam olmamış açmaq qəti qadağandır!
Əgər sən bu məktubu oxuyursansa deməli 70 yaşına artıq çatmısan. Düzün
desəm gözləmirdim bu qədər yaşayacağını. Geni modifikasiya edilmiş məhsulları
yeyə-yeyə, havadakı tozları, dənizdəki çirkabı, sulardakı toksinləri içinə
çəkərək bu yaşa çatmağını böyük qələbə də saymaq olar. 30 ildən biraz
az əvvəl məktubu cızarkən illər sonra onun başqalarının əlinə düşəcəyini,
oxuyub güləcəklərini də gözümün qabağına gətirirdim. Yadların gülməyi
vecimə deyil, nəvələrin iztehzasını çətin həzm edərəm.
Səni bilmirəm, amma mənimçün indi yazmaq nəfəs almaq qədər təbii olub.
Yəqin sənin gözlərin artıq görmür, eynək salırsan. Klaviaturada lazımi
hərfi basanacan fikrindəki cümlələr uçub gedir bəlkə. Ya da çoxlu səhv
edirsən, səhvini boynuna alacaq dərəcədə demokrat da deyilsən ki, uşaqlarına
yazıları redaktə etdirəsən. Ya da ki, onlar bacarmır. 21-ci ərin əvvəlinin
yazı jarqonunda, cavan nəslə məlum olmayan mürəkkəb sözlərlə fikrini çatdırırsan.
Ona görə də sən danışanda nəvələrin gözlərini döyür. Elə mən də yazdıqca
sadələşmək əvəzinə mürəkkəbləşdirirəm dilimi. Məndən asılı deyil, dili
zaman cilalayır, bir də ki, oxuduğum yaddilli ədəbiyyat. İndi heç olmasa
ana dilində oxumağa kitab tapırsız? Bizdə bu hələ də çətin məsələdir.
Ana dilində olanlar da elə yazılıb ki, Molla Nəsrəddin demiş gərək yazının
müəllifini yanında gəzdirəsən ki, nəsə başa düşəsən. Bütün abırlı kitablar
rus dilindən tərcümələrdir. Sizdə yəqin artıq dilə hörmət də layiqli yerini
tutub.
Məktub yazmaqda əsas məqsədim sona çatdıra bilməyəcəyim bəzi işləri sənə
tapşırmaqdır. Bu il oğlumun 16 yaşı olanda ona sevdiyim bir mahnını ithaf
edib «Facebook»a qoymaq istədim. İşin Karacanın «Doğum günün kütlü olsun,
oğlum» mahnısı o qədər ürəyimə yatır ki… Amma ürək eləmədim. Hər dəfə
«Biz dəyişdirəmədik dünyanı, əff et, keçib getdi şanslar» yerinə çatanda
qollarım boşalır və göz yaşlarımı saxlaya bilmirəm. Həqiqətən də onlara
qalan cəmiyyət və sosial ədalətsizliyin tüğyan elədiyi bir şəraiti qoyub
getmək balaca günahlardan deyil. Bizim yaxşı cəmiyyət qurmaq da şansımız
vardı. Əldən verilmiş şansları buraxdığımıza görə uşaqlardan vaxtında
üzr diləməliyik. Yoxsa o biri dünyada rahat yata bilmərik. İndi mən yaşadığım
cəmiyyət əjdaha kimi ağzını açıb mənəviyyatlı adamları, içində ədalət
hissi ilə doğulanları göz qırpımında udur. Bunu görüb oğluma «təmiz ol,
ağıllı ol, ədalət mütləq yerini tapacaq» demək əvəzinə «ehtiyatlı ol,
bic və uzaqgörən ol, sonrasını düşün» deməli oluram. Nəticəsini sən daha
yaxşı bilərsən. Tərbiyə üsulum daşa dirəndi, yoxsa bir şey alındımı görən?
Bir də ki, uşaqlarımı vaxtında Qarabağa apara bilmədiyimə görə onlardan
üzr istə. Görəsən məni vaxtında Şuşaya aparmayan atam narahatdı, ya yox?
Gərək soruşam…
Bir də ki, kitablarımın, fonotekamın taleyindən narahatam. Mən onları
özümü tanıyanı toplayıram. Evdən hər gün verilən bir abbası pulu toplayıb
axırda bir kitab alar və sevinə-sevinə evə gələrdik. Zaxar dayının not
mağazası adnan tanınırdı. İndi evdə təmir edib kitab rəfləri quraşdırmalıyam.
Yoxsa evdəkilər kitabların çoxluğundan gileylənir və məni qınayırlar.
Mənimkilər kitab oxumur. Bəs səninkilər necə? Bəs bu boyda kitabxananı
neynəyək? Vəsiyyət edirəm, sən yaşında da kitaba münasibətləri dəyşməsə
saxlama kitabları. Payla, bəlkə kiməsə lazım oldu. Bu günlərdə zibillikdən
Azərbaycan xalq mahnıları 2 cildliyini tapdım. Evdə bir cüt də vardı,
amma onların qiymətini bildiyimdən yerdə qoymadım, götürdüm. Tələbələrimə
dedim ki, kim mənə Azərbaycan muğamları mövzusunu təhvil verə bilsə ona
hədiyyə edəcəm. Həmən dərs heç kim gəlmədi. Deyirəm sənə, heyfin gəlməsin
kitablara, payla. Ola bilər kimsə vərəqini bümürləyib içinə tum yığıcaq.
Bəlkə də əksinə, antikvar sayılacaq, bilmək olmaz. Hərdən babamın kitabxanası
düşür yadıma. İçərişəhərdə bağlı həyətdə köhnə bir şkaf vadı. Hamı bilirdi
ki, içində babamınn kitabları saxlanır. Amma biz onları oxuya bilmirdik.
Əvvəla dayım açmağa qoymazdı. Gizlincə açsaydıq da orda ərəb və latın
qrafikasyla yazılan kitablardan heç nə anlamazdıq. Tozunu çırpıb yerinə
yığardıq. Qoyma mənim də kitablarım o vəziyyətə düşsün. Dayımın qəfil
ölümündən sonra onun da kitabxanasını uşaqları darmadağın elədi. Əlbəttə,
zər qədrini zərgər bilər.
Nəsə ürəyimdə bir arxayınçılıq var. Məncə bütün yarımsçıq işlərimi yaddaşını
itirənədək bitirmisən. Yoxsa yaşaya bilməzdin. Yaddaşın itirilməsi də
milli mətbəximizin qaçılmaz nəticəsidir .Yağlı yeməkdən damarlarımız kirəcləşib.
Bu məngənədən qurtula bilmirəm hələ də. Ad günləri, bayramlar süfrəni
doldurmasan sənə birtəhər baxırlar. Sizdə hələ də toylar 30 il əvvəlki
israfçılır və mənasızlıqla keçir? Elə olsa yəqin 20 ildi ayağın toyxanaya
dəymir.
Mən ömrümün ən yaxşı vaxtlarını ətrafımı maddi nemətlərlə doldurmaqda
keçirdim ki, sən yaşlı vaxtında rahat yaşayasan. Amma indi tərəddüd içimi
parçalayır. Dəlkə yaponlar kimi təqaüdə çıxanda dünyanı gəzmək üçün ömrü
boyu pul yığmaq lazım idi? Hardan yığaydıq? Maaşımız ayın axırına heç
çatmırdı. Dərviş həyatı isə azərbaycanlı üçün çox zəngin yaşam tərzidir.
Ola bilər, mən övladlarım və qocalığım üçün çalışmaqda böyük səhv eləmişəm.
Gücümü mənəvi yüksəlişimə sərf eləməliydim, bəşəriyyəti də düşünməliydim.
Amma mən azərbaycanlıyam. Bu artıq diaqnozdu, qəzavü-qədərdir, qismətdi.
Ümidvaram səhvlərimə görə məni qiyamətəcən qınamayacaqsan…
P. S. Mətbəxdəki adam boyda Çin qızılgülü hələ də gül açır görəsən?
|
|
