Qəribə adamlar
Yaxud yeməkdənsə ümid yaxşıdı

Qəribə məkanda yaşayırıq. Yox, yox, 9 iqlim qurşağını nəzərdə tutmuram. Günəşimizi, narın müalicəvi qumumuzu, çubuq basdıran kimi cücərən qaratorpağımızı, nə də məşhur giləvar və xəzrimizi də heç kimin gözünə soxmuram. Dövlətlər bir-birinin ətini didəndə ayaq altında qalmağımızın, dişdəm vurulub atılan alma kimi yarımçıq torpağımızın dərdini çiyinlərinə də yükləməyəcəm. Bu yükü hərə öz belinə özü şələməlidi. Bir gözünü aç, bax, hansı torpaqda bu qədər pir, müqəddəs ocaq taparsan? Qara parçanın tikəsini bir budağa bağlamağa peşmansan, gələn il gələndə, yəni küləklər, günəş sənin niyyətli ya niyyətsiz bağladığın parçanın başına min oyun açandan sonra həmən ağac diləyini parçaya etibar eləmiş minlərlə adamın «arzuları» ilə «çiçək açıb» rəngli niyyətlərini havada yellədərərək pirə çevrilir. Qəribəlik deyilmi?
Qəribə məkanın qəribə adamları və bir o qədər də qəribə adətləri olmalıdı. Yoxsa qəribəliyi adilikdən necə ayırasan. Burda insanlar çarpışıb (yaşayıb deməyə dilim gəlmir), çalışıb ömürlərini uşağına cehiz yığmağa sərf eləyir. 36 yaşında nənə olmasıyla fəxr eləyən onlarla qadın tanıyıram. Bununçün o, 16 yaşında evlənməli, ilkini də o yaşda ərə verməliydi. Yaşamadığı ömrünün əvəzində uşağının bufetində növbənöv sepvizlər durur. Mütləq qırağı qızılı halqalı nimçə və fincanların gözqamaşdırıcı işığı müəyyən günlərdə, mütləq evə abırlı və hörmətli qonaq təşrif buyuranda parıldamalıydı. Ev adamlarına bu işartını şüşə arxasından tamaşa eləmək icazə verilir. Bu servizsə bütün cansız əşyalar kimi «nə?» sualına cavab verə bilmir. Qrammatikanın bütün qanunlarına zidd olaraq «nə vaxt?» sualını cavablayır. «Nə»yə tamarzı qalan nə qədər servizlər «nə vaxt?» işlənəcəyini gözləyir…
İnsanlar da eləcə, «kim» sualına cavab verəcəyi günü gözləyir. Səbrlə, təmkinlə, üzücü ümidlə «nə üçün?»ə, «kim üçün»ə cavab verməkçün yaşamaq istəmir. Kiminsə dayağı, arxası, ümidi, çörək ağacı olanlar bircə «Bəs sən özün kimsən?» sualının aqrşısında acizdi. Cavabı tapa bilmir axı?... Xalça palazımız evin gözəlliyini, istisini qrumaq əvəzinə qonşunun qulaqlarını qoruyur. Axı, arvadını kötəkləyəndə humanist qonşular niyə narahat olsun ki? Arzularını, istəklərini ürəyində boğanlar cəmiyyətin natamamlıq komplekslərini qoruyur. Mənasız ömrünün sonunda həyatının mənasızlığını üzünə vuranın gözlərini çıxara bilənlər özü kimi «kim» sualı qarşısında acizləri doğur və boyüdürlər.
Əsərlərinin oğurlanacağı günü gözləyən bəstəkar tanıyıram. Şou –biznesə yarayan «üç badam, bir qoz» yazmır, yoxsa çoxdan dəbdə olardı. Yaşamaq zülmündən betər yaratmaq zülmünü yaşayan bu insan yaratdığını xarici vətəndaşa verməkdən narahat deyil. Aravdı deyəndə ki, «Qorxmursan, əsərini götürüb işlədərlər? Gözümüz görə-görə «Sarı gəlin»i bizimkidir deyən ermənilərə heç nə sübüt edə bilmirik. Niyə belə arxayınsan ki, Azərbaycanı bəlkə də xəritədə də tapmayan xarici adsız-sansız bəstəkarın əsərini oğurlamayacaq?» - cavabında yalnız azərbaycanlıya məxsus ola biləcək bir cavab eşitmişdi: «Mən yazıb əsərimi eşitməməkdən bezmişəm. Yaxşıdısa qoy oğurlasınlar, bəyənirlərsə lap tam mənimsəsinlər. Əsərin altında mənim imzam olmasa da olar. Bilərəm ki, yazdığım əsər hardasa səsləndi!». Siz deyin, bu qəribə deyilmi?
Arabir elə mən də «nə üçün?» sualının qarşısında aciz qalıram. Azərbaycanlılar qəribə, həsədaparacaq istedadla ambisiyaları arzulara, inamlara, diləklərə çevirirlər. Ona görə də yol qırağında bir qırıq parça asılmış ağac bir ilə pirə çevrilir, niyyətlə ağrılı yerlərinə sürtülən daşlar az keçməmiş şəfa gətirir. Reallaşmayan ambisiyalarla yaşamaq çətindi. Niyyətlərinin reallaşacağı günü gözləməksə şirindi. Bəlkə mən də hər köşədə bir niyyət «düyünləyirəm». «Düyünləyib» qəzetimizdən asıram. Böyük səbrlə, təmkinlə arzularımın çin olacağını gözləyirəm. Lap arxamca gülüşənlər olsa da. Yəqin mən də qəribəyəm?!