|
Şükranlıq
Sevinin ki, siz hind toyuğu deyilsiz
Bu il Amerikada
qeyd olunan Şükranlıq bayramı və bizim Qurbanlıq bayramımız təqvimdə dalbadal
düşüb. Hər il noyabrın sonuncu cümə axşamlarında amerikalılar milli bayramlarını
qeyd edirlər. Onlar səhər kilsəyə gedib dua edir, sonra nahar vaxtı böyüklərin
evində, yəni valideynlərin, ya da ailənin böyük uşağının evində nahar
süfrəsi ətrafında toplaşırlar. Bayramın əsas məqsədi hamını bir yerə yığıb
Tanrıya yetirdiyi nemətlərə görə şükür etməkdir.
1620-ci ildə İngiltərədən olan ilk köçərilər Amerika sahillərinə yan aldı.
İndi məşhur olan «Mayflauer» gəmisi okeandakı fırtınadan canını güclə
qurtarıb indiki Massaçusets ştatının sahillərinə yaxınlaşdı. Gələnlərin
yarısından çoxu soyuq qış, aclıq və xəstəliklərə güc gələ bilməyib məhv
oldu. Sağ qalan cəmi 50 nəfər yerli hindulardan daşlı torpaqda bitkilər
yetişdirməyi, ov eləməyi və balıq tutmağı öyrəndilər. Həmin ilin zəhməti
hədər getmədi və məhsul bol oldu. Ona görə də gələn ilin payızında kaloniyanın
piliqrimləri və yad şəraitdə ölməməyi öyrətmiş qəbilədən dəvət olunmuş
90 hindu ilə süfrə arxasında oturub Yaradana şükr dilədilər. Onlar sağ
qaldıqları, ac olmadıqları və gələcəyə ümidlərinin itirmədiklərinə görə
dinindən baş çıxarmadıqları hindularla birlikdə dua elədilər. Artıq 400
ilə yaxındır ki, Amerika hər il şükür eləməyi unutmur. Ənənəyə görə bayram
süfrəsində mütləq hind toyuğu olmalıdır, çünki ilk dəfə kaloniyaçılar
birlikdə 4 hind toyuğunu qızardıb yemişdilər. Balqabaqlı piroq, hind toyuğunun
içini nəylə doldurmaq, süfrədəki çərəzlərin, meyvələrin çeşidi ev sahibinin
imkanından asılıdır. Şükranlıq günü ərəfəsində xeyriyyəçilik aksiyaları
artır. Amerikalılar həyatda bəxti gətirməyən, imkanı olmayan, tənha və
rəzil insanlara əl tutmağa çalışır. İndi firmalarda bayram yığıncağı düzəltmək
əvəzinə pulu yığıb kasıblara paylamaq adətləri də dəbə minib. ABŞ-ın Kənd
Təsərrüfatı Nazirliyinin məlumatına görə hər il Şükranlıq günü 45 milyon
hind toyuğu yeyilir.
Biz də Qurbanlıq günü bütün müsbət emosiyalarımızın başını boş buraxırıq.
Qurban kəsənimiz də, pay gözləyənimiz də olur. Dəqiq bilmirəm, amma Qurban
bayramında da çoxlu qoyunun ömrünə nöqtə qoyulur. Düzdü bəzi hallarda
qoyun olmaq da pis deyil. Bu gün müşahəidə etdim ki, qoyunlar sürü ilə
olanda itlərin onlara hürməkdən başqa çarəsi qalmır. Qorxulu, quyruğu,
ya da qulağı kəsik küçə itləri bir dəstə qoyunun gəldiyini görüb hürə-hürə
irəlidə qaçırdı. Qoyunlarsa başlarını aşağı salıb ot yolmaqla məşğul idi,
hürənləri heç saymırdı da. Onlar heç bellərindəki qırmızı rəngin nə olduğunu
da bilmirdilər. Xoşbəxtlikdən siz qurbanlıq qoyun deyilsiz. Heç kim sizin
boğazınızı iti bıçağı dirəyib bir hərəkətlə isti qanınızı tökməyəcək.
İslamda insanın Allah yolunda qurban verilməsi qəbul olunmur. Qoyunları
qurban verməklə biz insanlara qarşı mərhəmətli olmağı öyrənirik.
Hər il bu iki bayram ərəfəsində heyvanları müdafiə cəmiyyətləri etiraz
aksiyalarına başlayır. PETA (People for the Ethical Treatment of Animals)
bayram ərəfəsində ilk baxışdan ənənəvi görünə biləcək reklam çarxını efirə
buraxdı. Tipik amerikadı ailəsi süfrə arxasındadı. Hind toyuğu süfrəyə
gətirilir. Dua etməyə birinci başlayan balaca qız Tanrıya onlara hind
toyuğu göndərdiyinə görə, həmçinin «ölüm fabrikləri» yaratdığına görə,
quşları incidib öldürdüklərinə görə də şükür elədi. Reklam «Bu şükranlıq
günündə sevinin ki, hind toyuğu deyilsiz» sözləri ilə bitdi. Bəlkə də
elə bu səbəbdən hər il Ağ Evdə Amerika prezidentləri hind toyuqlarını
təntənəli şəkildə əff edir. Ənənə 1947-ci ildən bəri prezident Harri Trumanın
təşəbbüsündən sonra hər il təkrarlanır. Dünən Barak Obama «Mən sevinirəm
ki, sadəlöhv «Courage» (yəni İgidlik) adlı hind toyuğu mənim qızlarımın
səyi nəticəsində dəhşətli və dadlı taleyindən qurtula bildi» deyərək heyvanı
əff etdi. Keçən il əff edilmiş hind toyuğu Disneylendə göndərilərək «dahi
marşal» rütbəsinə qədər yüksələ bilib. Nəinki əff edilmiş, hətta bu mərasimə
hazırlanan hind toyuqları fantastik şəraitdə saxlanılır. Onları bahala
hotellərdə bəsləyir, birinci səviyyəli təyyarələrdə daşıyırlar. Bayrama
3 ay qalmış Ağ Evin saytında səsvermə yolu ilə cəmi 30 toyuq seçilir.
Onları insanlardan qorxmamağı və əldən yeməyi öyrədirlər. Axırda ən layiqli
2 hind toyuğundan biri əff edilir, onun müavini isə prezidentin süfrəsini
bəzəmək üçün 45 milyon toyuq kimi sobaya göndərilir.
Bizim də Qurbanlıq ərəfəsində əff etmək adətimiz var. Xüsusilə də barmaqlıqlar
arxasında olanlar bu günü çox gözləyir. Bəlkə buraxarlar, bəlkə əff edərlər.
Azadlıqdan məhrum edilmiş jurnalistlərə yəqin ki, bayram payı göndərərlər.
Amma əff ediləcəklərinə guman yoxdu. Ona görə də papağınızı göyə atın
ki, siz jurnalist deyilsiz.
|
|
