Ədəbsiz
təklif
Son vaxtlar maşın almaq barədə lazım olduğundan artıq düşünürəm. Bakının
küçələrində sürücü qadınların sayının artdığından, sürücülük vəsiqəsi
almaq artıq kifayət qədər real olduğundan, maddi durumum artdığından
deyil, ictimai nəqliyyatda vəziyyətin dözülməz olduğundan. Söyüş söymək,
dava-dalaş, sürücü «avtoş»luğu kimi çox rast gəlinən halları qoyaq bir
kənara. Söhbət erkəklərin təcavüzündən gedəcək.
Ədəbsiz təklifləri çeşidli yollarla edən erkəkləri sürtüşən, sataşan,
sürtünən, itələşən, marıtlayan, mırtlaşan və sair kateqoriyalara ayırmazdan
əvvəl deməliyəm ki, zahiri görünüşüm kifayət qədər abırlıdır. Özümü
qınaq mənbəyi etməyi sevmirəm və şəhərimizdə normal qəbul olunmuş tərzdə
geyinirəm. Həmin səbəbdən ədəbsiz təklifləri mənim boynuma atmaq cəhdindən
daşınmanızı istərəm.
Bakıda böyümüş qız və qadınlar hələ körpəliyindən bu mühitdə yetişdiyindən
kişi təcavüzünü norma kimi qəbul edərək böyüyür. Artıq yetkinlik yaşına
çatar-çatmaz qızlarımızı baxışından başıaşağı, yaxud dingildəyən növlərə
ayırırıq. Yəni ki, kişi diqqətinə həris, yaxud etinasız olmasını gözlərindən
oxuyuruq. Şəhərimizə sonradan gələnlər də az keçməmiş ictimai yerlərdə
personasına olan marağa öyrəşir. Onlardan ən cəsarətliləri yeni paltarını
silah poliqonu kimi ictimai nəqliyyatda sınaqdan çıxarır. Nəticələrə
görə, yəni yeni paltara reaksiyaya görə onun nə dərəcədə cazibədar olduğunu
müəyyən edir. Təbiətcə nisbətən utancaq olanlar belə sınaq təcrübələrini
reputasiyasına layiq bilməyərək kölgədə qalmağı üstün bilir. Bəzən yeniyetmə
qızlar «Nəyi geymək olar, nəyi olmaz» kimi çox vacib sualın cavabını
ailədə böyüklərindən deyil, küçədə, işdə, cəmiyyət arasında ona olan
reaksiyadan öyrənir. Hər bir halda bütün kateqorayanın qız və qadınları
diqqətdən kənarda qalmır. Burda belədi, kişiləri gözütox olmağa öyrədi
bilmirik.
Keçmişdə küçədə kiməsə sataşanda bunu qızın boynuna atırdılar. Yəni
ki, «Özünü abırlı aparsaydı sataşmazdılar» deyirdilər. Həmin səbəbdən
qızlar küçədə təcavüzə məruz qaldıqlarını böyüklərindən, qardaşından
gizlədərdi. İndi hamıya və hər yerdə sataşırlar. Yaşına, vücuduna, davranışına
fərq qoymadan hamıya. Görəsən kişilərin əl-ayağını, dilini bu qədər
açan səbəblər hardan əmələ gəldi? Xaricə gedib-gələnlər bilir ki, orda
küçədə lap yarıçılpaq gəzsən də diqqət mərkəzini tuta bilməyəcəksən.
Söhbət inkişaf etmiş ölkələrdən gedir, yerimiz-yurdumuz bizə Şərqə yaxın
olduğumuz qədər Qərbə tərəf dartınmağa əsas verir. Özünü başqa insanlara
qarşı neytral aparmaq məncə normal insanın davranış qaydasıdır. Bəs
bu normal davranış qaydasını oğlanlarımıza niyə aşılamırıq? Qızı körpəlyindən
«rəndələyən» analar oğlanlara da davranış dərsi niyə keçmir? Axı oğlan
da alaq otu deyil, öz-özünə böyüyə bilməz.
10-20 il bundan əvvəl, yəni indikindən dəfələrlə cavan və yəqin ki,
daha cazibədar olduğum halda küçədə nisbətən rahat və asudə gəzirdim.
Dalımca düşən olsaydı belə o, (onlar) yaxınlaşmağa, nəsə deməyə çox
vaxt cəsarət etməzdi. Əlinə imkan düşən kimi, yəni axşamtərəfi olsaydı,
ya da avtobus dayanacağında adam olmasaydı bir metrliyimə gəlib dodaqaltı
nəsə deyə bilərdi. Adətən cavabsız qalan monoloqdan sonra bezib uzaqlaşardı.
O vaxtlar 4-cü barmağında üzüyü olan gəlinə söz deməyə kim cəsarət edərdi?
Şəhərli, ya da əyalətdən olmağı fərq etməz, bu günün yeniyetməsi, gənci
azyaşlı uşaqları yoldan çıxaran əxlaqsız qadınlar və komplekslərin,
xəcalətin nə olduğunu anadangəlmə bilməyən qızlar bəradə filmlərlə böyüyür.
Sosial şəbəkədə ipini açıb buraxmış adamlarla söhbətləşir. Sonra təssüratla
dolu beyninə rahatlıq vermədən adam arasına çıxır. İndi küçələr iyrənc
fantaziyaların reallaşdığı meydana çevrilib. Ona görə də fərqinə varmadan
kimə gəldi mobil nömrə paylayan cavan oğlanların əlindən metroya minmək
olmur. Etiraf edim ki, yaşıdlarım tərəfindən təcavüzə məruz qalmağımı
xatırlamıram. Olursa da ya sərxoşmuş, ya da bədbəxtin biri. Mən dəhşət
hissiylə azərbaycanlı məktəblisinin öz müəllimini zorlayacağı günü gözələyirəm.
Çünki bu mövzuda onlarla filmə baxmışam.
Oğlum yaşında uşaqların təcavüzünü beşiyində boğmağın bir yolunu da
tapmışam. Utanıb qızarmadan yaxınlaşan adama «Mənim oğlum səndən bir
baş hündürdü» deyirəm. Bu üsul hələ ki, işləyir. Sehirli kəlməni eşidən
kimi «xalaşka»dan sanki şillə almış kimi geri çəkilirlər. Amma nəsil
yeniləşir, deyəsən yeni təsirli ifadələr tapmaq lazımdı. Zamandan geri
qalmaq olmaz. Çünki qonşu ölkələrdə qocaların zorlanması hadisələri
artmaqdadı, havası buralara da gələ bilər.