|
Hardan
başlanır axı, bu Vətən?
Bəlkə evinin kandarından? Bəlkə yatağından, yemək masasından, soyuducunun,
ya da qaz sobasının qarşısından? İllərini yataqda, yemək yeyərkən, ya
da unitazda oturub şirin xəyallara dalarkən keçirəndə özünü arxayın, təhlükəsiz
hiss edirsənsə deməli öz vətənindəsən. Bizim Vətən haqqında təsəvvürlərimiz
bundan çox da uzağa getmir.
Ola bilər kimsə ata-anasına, qan qohumlarına, sevgilisinə duyduğu ilıq
hissləri də Vətən anlayışına daxil edir. Sonra ilk dəfə ayaq açdığı, gəzib
dolandığı, üstündə uzanıb ulduzları seyr etdiyi, sonradan sevdiyi adamları
basdırdığı torpağı Vətən adlandırıb. Burdan getmək istəməyib. Uşaqlarına
ata-anasının yanında dəfn edilməyi vəsiyyət edib. Vətən anlayışı bir qarış
torpaq qədər kiçilib. Əgər elə olsaydı doğulduğu yerləri tərk etmiş adamlar
dünyanın ən bədbəxt adamı olardı və Vətən qüssəsi onları yaşamağa qoymazdı.
Vətən bəlkə qan qohumluğu, genetik kodunda şübhəsiz yaxanlığı olan adamların
lap uzaqdan olsa da hiss edilməsi duyğusuna bir az yaxındı? Biz qarasaçıq,
yoxsa sarışın? Bəstəboyuq, yoxsa ucaboy? Biz qarabuğdayı, əsmər dərili,
yoxsa ağcayıq? İçimizdə eləsi də var, beləsi də. Amma biz əzəli qohumluğu
çox incə səviyyələrdə, baxışından, duruşundan duyuruq. Qan qatışıqlığını
o saat, lap yüzdə bir nisbətində də hiss edirik. Nə qədər qəsbkarlar olub,
əsrlər boyu əsarətdə saxlayıb bizi. Qız verib, qız almışıq, qarışmışıq.
Saçımız, rəng-rufumuz, ləhcəmiz və dilimiz dəyişib. Qıyıqgözlərdən tutmuş
qaradəriliyə qədər nə qədər millətlər içimizə müdaxilə edib, amma nəsə
daha vacib bir məqam var ki, o hələ də dəyişməz qalıb.
Əksəriyyətimiz müsəlmanıq. Dini ritualları dəqiqliyilə yerinə yetirənlər
artmaqdadır. Başını bağlayanlardan, əmmamə geyib təsbeh fırladanlardan
olmasaq da müsəlmanlığımızı itirmirik. İçimizdə krişnaçılar da, dinini
dəyişib xristian olanlar da var. Onlara naxələf övlad kimi baxırıq, yoldan
azmış uşaq, həqiqətdən aralanmış insan kimi. Amma bununla belə onlara
da biz deyirik. Yəqin bu da bizim kimliyimizə bir damcı da xələl gətirmir.
Dünya milliyətçiliyi tənqid edir. Çünki müharibələrin, qırğınların, qəsdlərin
başında olan hisslərdən biri olduğunda əmindir. Bir millətin özünü o birindən
üstün tutması Yer kürəsində yaşayan xalqların başına bəla olub həmişə.
Amma bizimçün milliyətçilik hələ ki, yeganə sağ qalma mexanizmlərindən
biridir. Bu VƏTƏN anlayışı nədisə bütün millətlərdə güclü deyil. Bu bizim
ilişdiyimiz, həmişə büdrədiyimiş kötük, aça bilmədiyimiz düyündür ki,
yerimizdən qopmağa, qanad açmağa imkan vermir. Ölməyə vətən yaxşı deyib
nə qədər sızlayarlar axı?! Biz xarici ölkələrdə də yaşayırıq, yad dilləri
də öyrənirik, başqa quruluşlu cəmiyyətlərə də qatılırıq, amma «BİZ» olmaqdan
əl çəkmirik. Çoxsaylı «biz»lərin içində müxtar BİZ kimi yaşamaqda davam
edirik.
Ola bilər bir gün gələcək yer üzünün bütün canlılarına biz deməli olacağıq.
Təsəvvür edək ki, Yer kürəsi üçün nə zamansa çox ağır günlər başlaya bilər.
Fəlakətlər nəticəsində millətlər, dövlətlər, böyük ərazilərdə həyat formaları
dağılar. Təsadüf nəticəsində bir qrup adam sağ qalıb yaşamağında davam
edər. Həmin anda o bir qrup adam sağ qalmış heyvanat aləmi və bitkilərə
də BİZ deməli olacaq. Çünki yer üzündə həyatı davam etdirmək kimi missiyanı
çiyinlərində daşıyacaq. Məncə həmin vaxtlar kimsə söykəndiyi adamın erməni
olduğundan narahatlıq çəkməsəyəcək.
Alimlər deyir ki, insan üçün ağır zamanlar yer üzündə dəfələrlə olub.
Salamat qalmışlar bütün mənəvi qüvvələrini toplayıb yeni sivilizasiyanın
bünövrəsini qoymalı olublar. Bizim yeni gün adlandırdığımız Bahar bayramı
da həmin zamanların yadigarıdır. İnsanlar Günəşin çıxmasına sevinər, həyatı
yaradan 4 ünsürü (su, od, torpaq və hava) çərşəmbələrlə vəsf edər və yəqin
ki, yaşamaqda, tərəqqü etməkdə davam edərdilər. Yəqin ki, o zamanlar sərhədlər
və insanları bir-birindən ayrı salan dinlər, mənsəblər yox idi. İnsan
vahid Vətəndə, ünvanı Süd yolu adlanın qalaktikanın Günəşə müəyyən məsafədə
yer tutmuş Yer adlı planetində yaşayardı. İndiki vətənlər hamısı yalançı
və sonradan yaranmış vətənlərdir. Hələ ki, insanın Yer kürəsindən savayı
getməyə yeri yoxdu.
Ola bilər kiminsə qan yaddaşında bir vaxtlar çiyin-çiyinə sağ qalmaq üçün
çalışan ilkin insanlar barədə informasiya o qədər güclüdür ki, onu minlərlə,
bəzən milyonlarla adamın içindən ayıra bilir. Amma bir vaxt Yer kürəsindəki
həyatı bərpa etmiş insan heç vaxt razı olmaz ki, irqi, milli, dini ayrıseçkiliyə
görə belə çətinliklə yaranmış həyat yenidən məhv olsun. AZ Ərlər, yəni
ki, vaxtilə az olmuş ərlər həyatın qiymətini çox yaxşı bilər. Martın 31-də
həmrəylik günündə bəlkə də dilə gətirilməyən ən vacib məsələ elə budur.
|
|
