Qələmdən noutbuka qədər

Yazmaq lazımdı. Nəsə fikirlərimi toparlaya bilmirəm, ya onlar məşğuldu, ya mən. Təzədəm çayı ləzzətlə hortuldatmağın yeri əlbəttə ki, monitor qarşısındadı. Görüm İnternetdə nə var, nə yox? İnternet elə bir yerdi ki, lap həyatın özü kimi. İşin-gücün olmasa da aralana bilmirsən, getmək istəmirsən. Son günlər həyata optimistcəsinə baxmağımdan yaman şübhələnirəm. Optimizm informasiya azlığından doğur. Boşluqları doldurmaq lazımdı.
Oxuyuram. İrkutskda arxeoloqlar yazı tarixindən əvvəlki dövrə aid edilmiş qələm tapıblar. Onun 6120 yaşı varmış. Qələm 78 faiz təmiz qrafitdən ibarətdir və ucundakı izindən məlumdu ki, onu cilalayıb itiləşdiriblər və yəqin ki, təyinatı üzrə də istifadə ediblər. Onunla hələ də yazmaq olar! Ağlasığmaz… Belə çıxır ki, dünyanın ən qədim və müqəddəs kitabları yazılmamışdan əvvəl artıq qələm vardı. Onu yazmaqçün itiləyənlər də varmış. Fikir verin, qrafit biz ucluğu silah kimi işlətməzdilər, onunla nəsə yazarmışlar.
Qələm elə bir silahdı ki, masanın üstündə sakitcənə atılıb qalanda çox yazıq görkəmi olur. Nə bəzəyi var, nə naxışları yazı texnikasına təsir gücündədi. Əslində hava özü də elədi ki, onu korlamayanadək olduğundan xəbər tutmursan. Nəfəs alırsan və yaşayırsan. Qələm də eləcə. Yazmaq qərarına gəlməyənədək taxta parçasından başqa bir şey deyil. İndi adamın qələmə işi lap az-az düşür, kompüterin klaviaturası var. Amma texnika nazlı-qozlu olur. Xarab ola bilir və səni əliyandıda qoyub susur. Bu vaxt evdə elə dəyişikliklr əmələ gəlməyə başlayır ki, qapıdan içəri girənlər bunu o saat anlayır. Təmiz ev və vaxtında hazırlanmış yemək donub qalmış kompüterin ilk əlamətləridir. Kompüter işləyəndə adamın bütün vaxtını yeyir. Üzünə ağıllı görkəm verib ən axmaq xəbərləri oxuyursan. İçəridə etiraz doğsa onu beşiyindəcə intellektualcasına boğursan. Zaman keçdikcə iş yerində artıq və lazımsız işlər görmək adəti əmələ gəlir. Bu adamın eşitmə qabliyyətini, sayıqlığını və yan görmə bacarığını inkişaf etdirir. Çünki müdir üfüqdə görünərkən ekranı ağıllı görkəmlə dəyişdirməyə bəzilərinə bir neçə illik staj gərək olur.
Kompüterin heç vecinə deyil ki, qarşısındakı kommunistdi, yoxsa demokrat. Amma beyinin siyasi oriyentasiyaya təsiri barədə çoxlu yazılar yayır. Nahaq yerə deyilmir ki, «solçular», «sağlar». Beyinin də sol və sağ yarımkürələri var. Siyasi oriyentasiyası məlum adamın beynini aparata salan kimi onun kimliyi məlum olur. Tomoqrafiya göstərir ki, «solçuların» və liberal baxışları olanların beyninin ön qurşağı daha aktivdir. Bu zona qan təzyiqi və informasiyanın təhlili və simpatiaya cavabdehdir. Yəni ki, bu zonada boz maddəsi çox olanların solçu olmaqdan başqa çarəsi yoxdur. «Sağlar»da, demokratlarda və konservatorlarda isə badamvari zona inkişaf edir. Yaddaş, emosional reaksiya və qorxu hissi də badamvari zonanın işidir. Ona görə də demokratlar və konservatorlar badamvari zonasıyla təhlükəni duyur. Kommunistlər və liberallar mitinqlərə çıxmağa meyllidir və dəyişikliklri arzulayandır. Kompüter bir azdan kimsədə sirr qoymayacaq. Ağzını açmazdan əvvəl beynini skanerdən keçirəcəklər. Yerindəcə qeyləri, kişi beyinli lesbinkaları saf-çürük edəcək.
Amma texnikanın ürəyi olmaz ki, monitoruyla, lap prosesoruyla qarşısındakı adamın kimliyini bilsin. İlk portativ kompüter idayası insan beyninə cəmi 38 il əvvəl gəlib. İndi, az qala hər qoltuqda noutbuk olan zaman 69 faiz onu iş üçün, 21 faiz əyləncə üçün , cəmi 9 faiz tədris üçün istifadə edir. 100 dollar dəyərində olan noutbuklar da var. Onu kasıb ölkələr sifariş verir və yalnız İnternetə girməyə yarayır. Düzdü onun sahibi enerji problemini həll etməkçün onun elektrik naqalini daim fırlatmalı olur. Noutbuku kişilər dizinin üstünə qoyub qızdırmaqla çox vacib orqanı risk altına salmasalar ümumiyyətlə o tamamilə təhlükəsizdir. Yəni ki, qələmin ünvanına deyilənlərin heç on faizi ona deyilməyib. Qələmi təkcə yonan zaman kompüteri durmadan təkmilləşdirirlər. Kiminsə sözü iti olanda ona «Yaman acıdil koputeri var» demirlər, amma «Qələmi yaman itidir» deyirlər.
Ürəyimə damıb ki, kompüter zamanı da keçəcək. Bütün brilyantlı, qızıllı modelləri alıb qurtarandan sonra insanlar soyuyacaq, yenilik istəyəcək. Kompüter dünyasında inqilab etmiş Bill Qeyts də istiqamətini dəyişdirib. Bill və Melinda Qeytsin Fondu artıq yeni tip unitazların hazırlanmasında maraqlıdırlar və bu istiqamətdə 41, 5 milyon dəyərində 8 qranta pul ayırıblar. Qələmdən noutbuka qədər keçilmiş təkamül yolunun pik nöqtəsində «kompüterin atası»na bu xəyanəti bağışlamalı olacağıq. Axı bu gün təqvimdə beynəlxalq uçan siçanlar günüdür. Braziliyada ağac əkmək günü, Arqentinada isə tələbələr günü qeyd olunur. Bu gün hava necə olacaqsa bütün payız da elə keçəcək, bu da xalq inamıdır. Əslində bunları mənə xalq yox, kompüterim dedi və mən də yazdım…