|
Başayaq
Keçəl Həsən, yoxsa Həsən keçəl?!
Bu dünyada dəyişiləsi şeylər nə qədər çoxdur! Haqsızlıqlar, ədalətsizliklər,
nalayiq adlar, lazımsız və artıq əməllər… Bunların olduğunu bilsək də
biz dəyişməyəcək, əbədi şeylərə əl gəzdirmək istəyirik. Naşı redaktorun
yazını söküb yenidən biçdiyi kimi (əsas fikri mötərizələrlə əhatəyə alıb
oxucunu dolambaca salmaq cəhdilə) artıq yaranmaşları cüzi dəyişikliklər
etməklə zahirini dəyişirik. Biz dərin, köklü dəyişiklikləri sevməriz!
Son günlər adımı dəyişmək istəyimi beynimdən ata bilmirm. Ola bilər bu
da işsizliyin bir növüdür, yəni yaradıcı avaraçılıq. Gülnarə Rəfiq yox,
Rəfiq Gülnarə olmaq istəyirəm. Bezdim! Nə qədər bu adı gəzdirərlər axı!
Sadəcə Gülnarə də olmaq olardı, amma gülnarələr çoxdu, səhv salarlar.
Deməli mən dəyişiklik istədiyim qədər də keçmişimdən imtina edəsi halda
deyiləm. Millətimin əsil layiqli övladı kimi nəyisə, nəsə şəffaf bir istəyə
görə yerindən eləyirəm. Həm də ki, mən Yer kürəsi deyiləm ki, hər bir-neçə
min ildə maqnit sahəsini mənfidən müsbətə dəyişməklə yer üzünün canlı
aləminə bir süpürgə çəkəm. Mənə cüzi də olsa dəyişiklik lazımdı.
Axı niyə də dəişməyim? Ətrafım gündən-günə dəyişir. Məsələn, 2-3 ay əvvəl
minməyə adət elədiyimiz marşrut avtobuslarının nömrələrini dəyişdirdilər.
Əvvəl bu mənə proqressiv addım kimi göründü. Elə bildim 3 rəqəmli avtobusları
rahat olsun deyə 2 rəqəmliyə dəyişdilər. Hansısa xalqsevər məntiqlə bəlkə
də bu düz addımdır. Amma sonra gördüm ki, 2 rəqəmli marşrutları dəyişib
3 rəqəmli edirlər. Burda minilliklər boyu xalqımı idarə edən qeyri səlis
məntiqə üz tutmalıyam ki, nəsə anlaya bilim. Əlbəttə, bütün bunların çox
sadə, bəlkə də alçaq və maddi izahı var. Yəqin ki, astobusların nömrələrini
dəyişdirən və yenilikdən qazanan bir qurum var ki, balaca riyazi əməliyyatdan
böyük mənfəəət götürəcək. Axı yeni nömrələr müəyyən standartlara cavab
verməli, saralmış kartonda deyil, qaranlıqda işıq saçan lövhədə yazılmalıdır.
Bunun müqabilində ola bilər kimsə çaş-baş qalacaq, istədiyi yerə gedib
çıxa bilməyəcək. Nə olsun?...
Xalqım bu tip dəyişikliklərə heç vaxt etiraz etməyib, məncə. Ona görə
də tariximiz sudan təzə çıxmış balıq kimi sürüşgəndi. Faktları sübuta
yetirəcək ən nüfuzlu mənbə nağıllar və əfsanələrimizdi. Sən demə tarixə
Uzun Həsən adı ilə düşmüş adamı o qədər də uzun deyilmiş. Ya da ki, 21-ci
əsrin azərbaycanlısı ölkənin adının hardan əmələ gəldiyini hələ ki, dəqiq
bilmir. Bircə onu bilirik ki, sözün tərcüməsi necə olursa-olsun odla,
işıqla bağlıdır. Adının yaranma tarixini bilməsək də dəqiq deyirik ki,
5 min illik dövlətçilik tariximiz var. Bu torpaqda yaranmış dövlətlərin
Manna, Midiya, Atropatena, İskit, Albaniyanın adlarını yaxşıca öyrənmişik.
Qonşuluqdakı Şumer, Akkad, Aşşur dövlətlərilə diplomatik münasibətlərdən
danışırıq. Amma ölkənin adının 15 mərtəbəli dəyişikliyə uğradığından gəlib
bu günə qədər, Azərbaycan olanadək keçdiyi uzun-uzadı yolu izah eləmək
məcburiyyətindəyik: Aturpatakan, Azərbayqanen, Azərbayqan, Azərbadqan,
Azərabadqən, Azərbazqan, Azərbican və s…
Verilən adlara, məkana əl gəzdirmək, söküb yerində tikmək, izləri itirmək
kimi üsulların bütün çeşidləri bu torpaqda reallaşıb. Ona görə Bakı buxtası
Makdonaldsın dünyanı fəth elədiyi çoxmərtəbli sendvicləri kimi qat-qatdır.
Hər gələn əli çatdığı dərinliyə qədər söküb yerində yenisini ucaldıb.
Hər növbəti dəyişiklikdə ərazinin, millətin, tarixinin üstündən qırmızı
mürəkkəbli qələmlə yenisini yazmayıb. Pozanla silib və tamam fərqli, gələcək
nəsilləri çaşdıracaq dərəcədə başqasını yaradıb. Ona görə də Bakı İcra
Hakimiyyətinin rəsmi nümayəndəsi «Axı sökdüyünüz tarixi binadır!» iradına
«Nə olsun, burda sökərik, başqa yerdə ucaldarıq» deyə bilir.
Dünyanın gedişindən baş açmağa çalışan mistiklər onsuz də deyir ki, yaşadığımız
dünya elə başayaq dünyadır. Hansısa ali dünyaların yerə düşmüş proyeksiyası,
kölgəsidir. Ona görə də Avrovijen müsabiqəsinə qədər şəhərimizin simasında
əmələ gəlcək kosmetik və köklü dəyişiklikləri də şəffaf dünyaların Bakınn
başında çatlayacaq proyeksiyası saymaq daha rahatdı. Minilliklər boyu
olduğu kimi, sökəcəklər, evini başna tökdüyü adamları qabaqlarına alıb
qatacaqlar, bütün bunlara nəsə abırlı, bəlkə də gözəgəlimli ad verəcəklər,
inkişafın illüziyasını yaradacaqlar. Nə qədər gec deyil şəhərə çıxıb qədim
binaların qarşısında şəkil çəkdirmək lazımdı, qoy fotolarda yaşasın.
Adımın dəyişməsinə gəlincə hələ ki, tərəddüdlər içindəyəm. Axı hələ ki,
dəqiq bilmirəm ki, Rəfiq Gülnarəyə Gülnarə Rəfiq qədər qonorar verəcəklərmi?
Hər halda əlinə «təzəcə qələm almış yazar» redaktorla pul söhbəti eləməyə
ürəklənməz?! Sonra sıfırdan başlayıb oxucu yığmalı olacam. Bu dəfə Gülnarə
Rəfiqdən ağıllı, bacarıqlı, istedadlı olduğumu sübut etməliyəm. Dəyişikliklərin
belə fəsadları da var. Dəyişiklik yapanlar bunu bilər…
|
|
