|
Qəbirlərə
çığınan tariximiz
Şəhidlərin məzarına daha bir qərənfil dəstəsi
İş belə gətirib ki, biz tarixi qəbirlərdən öyrənirik. Qədim insanın yaşayış
məskənlərini tapırıqsa qəbirləri açıb sümüklərini, basdırılma şəraitini,
son mənzilə yola salınma mərasimindəki atributları bitdə-bitdə analiz
edib nəticələr çıxarırıq. Belə sübut dəlili olmasa bir xalqın da «Mənim
babalarım bu torpaqda çoooox qədimdən bəri yaşayır» deməyə haqqı çatmaz.
Allahın da bizə yazığı gəlib köhnə qədirlərdən torpağımızı bol eləyib.
O qədər bol eləyib ki, qonşularımız da payımıza gözü düşür və özlərini
cırıb dağıdandan sonra Qarabağ boyda parça qoparıb onlara verirlər. İndi
onlar alban xaçdaşlarını xaçkar kimi bütün dünyaya göstərir. Ona görə
də deyirlər ki, tarix çox sürüşkən bir elmdi, ona o qədər də etibar eləyəsi
deyil.
Tarixin arabir qayıtmaq adəti də var. Yadınızda olar, bu gün 21 il əvvəl
şəhidlərimizi xiyabanda basdıranda hamı bir ağızdan eyni fikri səsləndirirdi:
«Burada həmişə qəbirsanlıq olub. Sümükləri çıxarıb park salmaqnan deyil
e, tarix öz çarxını öz- bildiyi kimi fırladacaq». İş bu dəfə elə gətirdi
ki, dağüstü parkda yelləncəkləri saxlatdırıb 20 yanvar şəhidlərini basdırdıq.
Başdaşını bir elə də bəzəmədik, adlarını, soyadlarını yazıb hamısına eyni
gündə ölüm tarixi qoyduq. Misir faraonları kimi qəbirləri ev əşyaları,
qul-qaravat, qır-qızılnan doldurmadıq. Müsəlmanın o dünyaya aparası bir
şeyi olmaz. Şəhidlər barədə dastanlar qoşduq, ağladıq, sızladıq. Ağlamağımızın
yubileyini də qeyd etdik. Bu il yubiley ili deyil. Amma yenə də şəhərin
asfaltını eşən tanklar, güllələr, torpağı bəzəyən qıpqırmızı qan və qıpqırmızı
qərənfillər xatırlanacaq.
Tarixin sürüşkənliyini unutmayaq, ona görə də bu günü kağızlara yox, daşlara
yazaq. Bəlkə minillər keçdi, yer üzündə kataklizmlər oldu, bəlkə də neft
qurtardı və enerji qıtlığı oldu, kompüter və İnternetdən seçilmişlər istifadə
edə bildi, ya da sivilizasiya yer üzündən silindi, bax onda tarixi daşlardan
və qəbirlərdən oxuyacaqlar. Dağüstü parkdakı qəbirləri tapmış arxeoloqlar
bilməyəcək ki, İlham və Fərizə kimdi və onlar niyə birlikdə basdırılıb.
Ya da qatarlama qəbirlərin yerini kim və niyə məhz burda seçdi. Onlara
20 yanvar faciəsini danışan olmayacaq. Qara mərmərlər faciə barədə bir
klmə də danışmayacaq onlara. Amma danışması lazımdı. Özümüz olmasaq da
qoy daşlarımız danışsın. Pasxa adasının nəhəng daş heykəlləri kimi susqunluq
bizə yaraşmaz.
Kim düşünər ki, ölülərlə döyüşmək asandı? Əlbəttə, onlardan kimsə qəbrini
yırtıb öldürənin dalıyca gəlməycək. Divara dirəməyəcək, qanının haqqını
istəməyəcək, gözlərini bərəldib «Niyə?!» sualını səsləndirməyəcək. Bəlkə
bunu bilirik deyən ölənlərin dalınca danışmağı adətlərimiz yol vermir.
Qədim dövrlərdə də ölənlərlə eytiyatla davranardılar. Şərqdə hətta düşməni
basdıranda da ağlayıb sızlayardılar. Çünki ölənlərlə və qalanların dünyasının
birliyinə ananardılar, keçmişin, indinin və gələcəyin vahid, bölünməz
olduğunu bilərdilər. Qədim insanlar ölənlərin qisasından xüsusilə qorxardılar.
Haqq dünyasını görüb amma qisas xətrinə geri qayıdanların hiddəti can
daşıyanların daimi qorxularından olub.
Bu günyada ölənlərə sorğu-sual olmaz. Kimsəyə «Həmən gecə niyə küçəyə
çıxdın axı!», «Niyə gizlənmədin?», «Niyə tankdan hürkmədin?», «Rusların
məkrli olduğunu bilmirdinmi!?», «Vətənini balalarından artıq niyə bildin?»
kimi sallardan birini də verə bilmərik. Amma gic-gic reklamlarda çəkilib
pul qazanan Qorbaçovdan hələ ki, soruşa bilərik ki. Üstündən illər keçsə
də onu hələ də məhkəməyə verə bilərik. Heç olmasa vicdan məhkəməsi quraşdırıb
suallarımızı yağdıra bilərik axı. Ölümünə bais olanlar onu divara dirəməyəcək,
suallarını yağdarmayacaq, heç gözünün içinə də qınaqla baxmayacaq. Ondan
bir dəstə qərənfil də uman olmayacaq. Onun əvəzinə dağüstü parka qərənfili
biz də apara bilərik. Günahlarının etirafına gələndə biz acizik. Bu hərəkəti
eləməyincə ona nə bu, nə də axirət dünyasında rahatlıq olmayacaq…
|
|
