Atom silahı gücündə bikin
Cəmi 200 il əvəl qadınlar çimərlikdə uzun ətək və corablarda çimirdilər
Bayırda termometr deyir, yox,
bəlkə də çığırır ki, istirahətə getmək lazımdı. Bütün qayğılara, problemlərə
tüpürüb narın quma sərələnməyin, buludların dilindən eksklüziv tərcümələr
etməyin, qumdan saraylar, qəsrlər tikib onları dalğalar yalayıb sökəndən
sonra şəhərdə sökülən evlərlə analogiyyalar aparmadan «Bu da keçəcək»
cümləsini ağıllı görkəmlə fikrindən keçirib həyatın necə də gözəl olduğunu
düşünməyin zamanı çatıb. Əlbəttə, bu ləzzətlərə qatılmaqdan əvvəl cəmi
bir cümləlik suala cavab vermək lazım gələcək: «Bəs mən dənizə nə geyəcəm?».
Necə edəsən ki, çimərlik kostyumu həm təzə, həm gözəl, həm yaraşan,
həm çatışmazlıqları örtən, həm də dəbə uyğun olsun.
Yaş paltar ən erotik məqam kimi
Mütəxəssislər deyir ki, çimərlik kostyumunun tarixi 2 min
ildən artıqdır. Amma o vaxtlar bizim anlamımızdakı kimi kütləvi çimmək
ehtirası yox idi. Suya ya tamam çılpaq, ya da paltarla girirdilər. Ümumilikdə
çimmək rəiyyətin yalnız yuxusuna girə bilərdi. Sarayda isə padşahlar
süd gölündə istəsə çılpaq, istəsə paltarla çimə bilərdi. Qədim Romada
başdan keçirilən dairə şəkilli örtükdə çimərdilər. Bəzi qədim Roma freskalarında
qadınların bikiniyə bənzər paltarda çimmələri təsvir edilib. Qədim yunanlardan
başqa heç kim öz bədənini məmnuniyətlə açıb göstərmirdi. Roma imperiyası
dağılandan sonra suyla bağlı ictimai mərasimlər demək olar ki, 18-ci
əsrə qədər unuduldu. İnsanları suya öyrəşdirmək prosesi çox çətin gedirdi.
Çox vaxt sahildə oturan adamlar suya girməyə ürək eləmirdi, üzməkdən,
suya tullanmaqdan isə danışmaq lazım deyil. Kişi üçün yaş olmuş paltardan
qadın cizgilərini axtarmaq dövrün ən eriotik həyəcanı idi. Bu da çox
vaxt müəssər olmurdu, çünki kişi və qadınlar ayrı-ayrı çimirdilər.
Cəsarətli qadınlar ayaqyalın çimir
Çimərlik kostyumununu dəbə uyğunlaşması tarixi Avropada 18-ci
əsrdən başlayıb. Bu, Fransada, İngiltərədə ictimai çimərliklərin əmələ
gəlməsiylə bağlı idi. O vaxtlar sahil iki yerə ayrılırdı, kişi və qadınların
çimməsi üçün nəzərdə tutulmuş hissələrə. Keçmişdə hətta ər və arvad
da bir yerdə çimə bilməzdi. Amma yanlarında ümumi uşaqları vardısa bu
yasaq götürülürdü. Bizim anlamımızdakı kimi çimmək də yox idi. Xanımlar
sahildə suyu şappıldadır, uzaqbaşı oturub üst-başlarını yaş edirdilər.
Bu zaman onların əynində guya ki, çimərlik kostyumuna bənzər bir şey
olurdu. Bu kostyum xanımı təpədən dırnağa kimi örtürdü. Açıq yeri bircə
başı qalırdı, onu da şlyapalar, ləçəklərlə bağlamalı olurdu. Kostyumun
əsasını korsaj, krinolin (paltarı şax saxlayan metal keçirilmiş alt
paltarı) təşkil etdiyindən o hələ ki, çox ağır idi. Başı da mütləq bağlamaq,
ayaqlara qalın corab və bağla dartılan dəri uzunboğaz çəkmə geymək də
lazım idi. Suya girəndə paltar qalxmasın deyən balaqlarına ağır predmetlər
bağlayırdılar. Bütün bunlar ona görə idi ki, birdən su qırağında xanım
özünə artıq hərəkət etməyi icazə versə təsadüfən ayaqları və saçı görünməsin.
Maraqlıdır ki, ballarda son dərəcə açıq-saçıq dekolte geymiş qadınları
qəbul edən cəmiyyət qadının dizinin görünməsini biabırçılıq sayırdı.
Qadınlar yalnız dəniz qırağında bəzəksiz istirahət etməyi özlərinə icazə
verirdilər.
Dəmir yolunun inkişafı ilə çimərlik mədəniyyəti çiçəklənməyə başladı.
Sudan uzaqda yaşayan insanlar çimmək üçün harasa getməyə, istirahətlərini
su ilə bağlamağa başladılar. Su prosedurları idman və sağlamlığın simvoluna
çevrildi. Dərzilər yüngülləşdirilmiş paltar modelləri təklif etməyə
başladı. Ən cəsarətli qadınlarsa ayaqyalın cimmək cəhdlərini etdilər.
Bu zaman kişilərin görkəmi də o qədər də ürək açan deyildi. Onlar göy,
ya da qırmızı-ağ zolaqlı dizəcən və dirsəyəcən bədənə yapışan trikolarda
lap sirk artistlərinə oxşayırdılar, ya da türmədən qaçmış cinayətkara
bənzəyirdilər. Qadınların geydiyi kombinezonlar suda hava şarı kimi
ufurulub şişər və çox gülməli görünərdi.
19-cu əsrdə üzgüçülük olimpiya oyunlarına daxil edildi və qadınlara
kişilərlə bərabər çimmək hüqüq verildi. Qadın da əlinə bəhanə düşən
kimi onu çimməyə qoymayan bütün artıq elementlərdən canını qurtardı.
«Şahzadə» adlandırılan kostyumlarda çimmək qəbul edilmişdi. O, bir-birinə
tikilmiş kofta və enli şaravardan ibarət idi. Abırlı xanımlar bunun
üstündən dizdən aşağı olan daha bir ətək də geyirdilər ki, bədəninin
xəttlərini gizlətsinlər. Ləçək, ya da həsir şlayapa hələ də kosyuma
daxil idi. 19-cu əsrdə üzgüsülük Olimpiya oyunları siyahısına düşəndən
sonra çimərlik dəbi sahəsində yeniliklər gündən–günə artmağa başladı.
Hətta demək olar ki, indiki üçbucaq şəkilli geyimi məişətimizə bədənlərinin
gözəl quruluşunu gizlətmək istəməyən üzgüçü kişilər daxil ediblər.
Müharibələr qoyur ki…
Bəziləri 20-ci əsri çimərlik inqilabı da adlandırır. Bu inqilabı heç
kim hiss eləmədi. Çünki daha böyük və rəhimsiz inqilab- bolşevik inqilabı
onu kölgədə qoydu. Ona görə də min il ərzində ilk dəfə qadının bədənini
açması məsələsi kölgədə qaldı. Hələ bilmək olmaz ki, gələcək kataklizmlərin
bu məsələyə nə dərəcədə dəxli var. Qanuna görə qadına bədəninin hissələrini
açmaq qadaban olunsa da çimərlik kostyumları gün-gündən balacalaşırdı.
1907-ci ildə avstriyalı üzgüçü qadın Aneta Kellerman çox açıq-saçıq
kostyum geydiyinə görə həbs edildi. Amma kostyumun balacalaşdırılma
prosesini artıq saxlamaq mümkün deyildi. Aneta Kellermanın geyimini
dünyanın minlərlə qadını təkrar etməyə başladı. Məhz Kellerman kino
trixində ilk dəfə çılpaq çəkilmək cəsarətində bulunub.
Dünya müşaribəsinə 1 il qalmış 1913-cü ildə ən cəsarətli qadınlar kişi
çimərlik kostyumuna bənzər zolaqlı kostyum geyməyə ürək elədi. İndi
hətta dərzilər də belə qadın geyimi tikməkdən imtina edirdi. Müharibədən
sonra çimmək son dərəcə dəbə mindi. İndi artıq piylərdən qurtulmaq problemi
aktuallaşırdı. Artıq keçən əsr boyu yığılmış piy və dəbdən düşmüş iri
sinə ilə vidalaşmaq lazım idi. Növbəti dünya müharibəsi qadınları yenə
də kişi paltarı geməyə məcbur etdi. Ona görə də müharibədən sonra hamı
Kristian Diorun oval formaları qaytarmış façonlarını çox həvəslə qəbul
etdi. 40 ildən sonra yenə də incə bel, böyük büst və yenidən iri çanaq
dəbli sayılırdı. Bu formaları almaq üçün işlədilər qubkadan, çaşkalardan
əlavələri nahaq yerə «pistolet» adlandırmırdılar ki…
1920-ci ildən başlayaraq modelyerlər qol hissələrindən imtina etdilər.
Az sonra isə uzun pantelonlardan imtina edərək qadın ayaqlarına hava
görməyə imkan yaratdılar. Kostyumların hamar olması əsas götürülsə də
hələ ki, təbbi parçalar, çit, trikotaj işlədilirdi. Çünki sintetika
hələ ki, kəşf edilməmişdi.
20-ci əsrdə Koko Şanel idman kultu ilə bağlı çimərlik kostyumunda demək
olar ki, inqilab elədi. Qadınlar bu dəfə çox qısaldılmış kostyumu qəbul
etməkdə tərəddüd etmədilər. Çimərlik kostyumu balacalaşdıqca qadınların
qarnı hava üzü görməyə başladı.
Hətta Salvador Dali də «dalikini» adlı kolleksiyasında çimərlik kostyumları
təklif edirdi. Adama elə gəlir ki, modelyerlərin başına hava gəlib.
Onlar mağazaya bikinidə getməyi, ərə gedəndə nikah mərasimində bikini
geyməyi təklif edirdilər. Hollevud prosesdən dala qalmamaq üçün ibtidai
icma quruluşundan seriya filmlər çəkir ki, burada aktrisalar incə bikinidə
dinozavrlarla döyüşür. Növbəti müharibə, Vyetnam müharibəsi yenə də
işə qarışdı. Müharibə əleyhinə çıxışlar, Ceyn Fonda və Anjela Devisin
iştirakı ilə çıxışlar az qala kostyumun yuxarı hissəsini ixtisara çalacaqdı.
Qadınlar etiraz əlaməti kimi lifçikləri çıxarıb tullayır, ən radikalları
Ağ Evin qarşısında onlardan tonqal qalayırdı. Sonra hippi hərəkatı vüsət
aldı və yenə də qadın sinəsi dəbdən düşdü. Axı «Çiçəklərin övladları»nın
cinsi olmaz. 80-ci illər qadına «vamp» obrazında qayıtdı. İndi dənizə
də parlaq kosmetika, çoxlu boyunbağıda gedirdilər. Bijuteriya maksimum,
kostyum isə minimum olmalı idi. Yalnız 20-ci əsrin sonu bütün formalarla
barışığa gəlib hər şeyi geyməyə icazə verdi. Deyəsən qadının özü kimi
olmağının zamanı gəlib.
Bəşəriyyət tarixində ən balaca kostyum
1946-cı ildə dizayner Lüis Reardın Parisdə yeni kostyumu nümayiş
etməsini bu sahədə əsil inqilab adlandırırlar. Çimərlik kostyumu ABŞ-ın
atom çınaqları keçirdiyi bir adanın-Bikini adasının adı verilmişdi.
Bikininin bu dəfəki partlayışı bütün dünyanı ağzına aldı. Bəşəriyyət
tarixində insan kostyumu bu qədər balaca olmamışdı. Özü də hərbi şərait
parçada qənaətcil olmağa çağırırdı. Bəlkə də bu səbəbdən puritan cəmiyyət
bikinini belə rahatlıqla qəbul etdi. 40-cı illərdə ABŞ və Kanadada satılan
bikinilər bazarın 20 faizini təşkil edirdi.
Sakit okeanda narahat həyat keçirən adanın adına adlandırılan bu kostyum
bütün dünyanın rahatlığını əlindən aldı. Bikini artıq 60 illik yubileyini
qeyd edib. Deyirlər ki, onun yaranması seksual inqilbın ilkin mərhələlərindən
sayılır. Mini yubka və cins sonradan işə qoşulub. Onun «atası» avtomobil
mühəndisi olub. Anası ona qadın alt paltarları satan balaca dükanı miras
qoyub rəhmətə getmişdi. İndi biz bədəni örtməyə qadir olmayan nazik
çimərlik kosyumunda rahatcana gəziriksə o vaxtlar bu belə deyildi. Cəsarətli
modelyer yaratdıqlarını nümayiş etmək üçün «Mülen Ruj», «Kazino de Pari»
kimi ad çıxarmış yerlərdən striptizçi rəqqasələr dəvət etməli olmuşdu,
çünki normal modellər bu paltarları geyməkdən imtina edirdi. Nümayiş
Parisin mərkəzində Delini basseyni ətrafında oldu. Gözləri kəlləsinə
çıxmış fotoqrafların çəkdikləri fotolar bütün dünyanı gəzərək nifrət,
maraq, heyranlıq kimi ziddiyyətli düyğular oyatdı. Məsələyə kilsə də
qarışdı. Katolik ölkələrin bəziləri bikinini ölkəyə gətirməyə qadağa
qoydu. Yeniyetmə Merlin Manro, əfsanəvi Bricit Bardo bikinidə ekranlarda
görünəndə anlamaq olurdu, artıq yeni silah təcrübələri müvəffəqiyyətlə
keçib.
1960-cı cəsarətli addımlar ilində Rudi Genriç bazara monokini adlı mobel
çıxardı. İndi çimərlik kostyumunun yuxarı hissəsi də ixtisar edilmişdi.
Stilist Rudi Qeyrnrayx monokinini müdafiə edərək deyirdi: «Seksuallıq
insanın özündədir, geyimində yox».
1980-ci illərdə ilk strinqlər əmələ gəldi. Amerikada bir zolaq ipdən
sallanan çimərlik geyimləri dəbdə idi. Fransız modelyerləri parçaya
elastik laykra qatandan sonra çimərlk kostyumu hətta bədənin çatışmazlıqlarını
da ört-basdır etməyə qadir oldu. İlk müsəlman qadınının çimərlik kostyumunda
şəkli 2009-cu ildə yayılıb.
Çılpaq çimmək dəbi isə 20-ci əsrin əvvəllərində yaranıb. Anadangəlmə
çılpaqlıq və təbiət qanunlarına tabe olaraq yaşam tərzi – naturizm Almaniyada
yaranıb. 1903-cü ildən etibarən Almaniyada nudist çimərlikləri yaranıb.
Alman mayoru Hans Zuren «İnsan və Günəş» adlı kitabında günəş şüalarının
insanın bütün bədəninə dəyməsinin xeyrindən yazıb. Amma naturizm cərəyanının
qadınlar arasında tərəfdarları az olub.
1951-ci ildə model Miçelina Bernadini ilk dəfə bikinidə çıxış edir.
Bu ictimaiyyəti şoka salır. Dünya gözəli titulu uğrunda müsabiqədə isvesrəli
Kiki Hakanson səhnəyə bikinidə çıxanda isə İspaniya və İrlandiyi müsabiqədən
çıxacaqlarını deyib ultimatum vermişdilər. İndi gözəllik müsabiqələrində
çimərlik kostyumunda çıxmaq vacib mərhələlərdən biridir.
Bikini aqressiyanın
qarşısını ala bilər
Hazırda çimərlik kostyumu geyimdən çox bədənin bəzəyi kimi
qəbul edilir. Ona görə də hər qadının qarderobunda heç olmasa bir dəst
çimərlik kostyumu var. Çimərlik kostyumunun tarixi məntiqdən kənar bir
tarixdir, lap qadının özü kimi. O, qadna dəxli olan hər bir şey kimi
bəzən qorxulu, bəzən tədbirsiz, bəzən də səddləri aşıb keçə biləndir.
Neynəməli, aşıb-daşan kişi testosteronunun qarşısında necəsə dayanmaq
lazımdı axı! Alimlər deyir ki, cəmiyyətdə aqressiyanı doğuran əsas səbəblərdən
biri elə testosterondur. 20-ci əsrin öhdəsinə aqressiya o qədər düşüb
ki. Yaxşı ki, hansısa məqamda dizaynerlər anladı ki, kostyum sonsuzluğa
qədər balacalaşa bilməz. Bu məqamdan başlayaraq dizaynerlər rəng və
forma üzərində axtarışlar tərəfə yönəldilər. Nəticəsini görmək üçün
çox uzağa yox, Xəzər sahilində olan hər hansı çimərliyə getmək olar.
Qadın baxışı