Eşşəyə gücün çatmasa palana döymə!
Miflər yaradan, yoxsa mifləri dağıdan xalq?

«The Washington Post» qəzeti hadisəni gözləriylə görmüş şahidlərin fikrinə bayaqlanaraq yazır ki, Vaşinqtonun Milli Sənətlər Qalereyasının seyrçisi Qoqenin «İki taitili qadın» rəsminə hücum çəkib. «Bu şərdir!» çığıran qadın rəsmi müdafiə edən plastik qatın üstündən tablonu kötəkləməyə başlayıb. Başqa bir tamaşaçı onu rəsmdən qopara bilib. Xanımı həbs ediblər və onu mülkiyyətə zərər vurmaq və rəsmi oğurlamaq cəhdində ittiham ediblər. Deyilənə görə yarıçılpaq taitili qadınların rəsmi zərər çəkməyib. Miflər yaradan Qoqen» adlı sərgidə göstərilən rəsmlərin əksəriyyətində qadınlar çılpaq idi, amma «döyülmək» yalnız «2 taitili qadın»a qismət oldu. Ekspertlər tablonun zərər çəkmədiyini deyir və baş vermiş hadisədən təsirlənib köks ötürür. «Əşşi, nadan xalqdı da, sənət nə qanır!» deyib hadisənin üstündən keçmək də olardı. Elə bil küçələrdəki çılpaq qadınları görmürlər elə bil, indi muzeylərdəki qadınları geyindirmək istəyirlər.
Sonra günün xəbərlərində oxuyuruq ki, qoca bir gürcü qadınının ucbatından Ermənistan düz bir gün İnternetsiz qalıb. Ola bilər nənələrimizin «Səni internetsiz qalasan» qarğışı qonşularımızın başına düşüb. Amma deyəsən 75 yaşlı gürcü nənə heç İnternetin nə olduğunu da bilmir. O, etiraf edib ki, Ksani Msxet rayonu ərazisində mis axtarırmış. Qazıyıb, qazıyıb əlinə «Dəmir yolu Telekom»un maqistral xətti düşüb. Eləmə təmbəllik, qırıb qoyub yerə ki, «Urra, mis tapmışam». Bu məsələ aydınlaşan kimi nənəni canına yel dəyməmiş tutublar. Ona 1 ildən 3 ilədək iş düşür.
Görəsən Etmənistanı İnternetsiz qoymuş nənəni geninə-boluna söyən adamlar 75 yaşlı keçən əsrin vətəndaşına İnternetin nə olduğunu başa saldımı? Ya da ki, Amerikadakı çılpaq qadını «şər» adlandıran xanıma «Qadın gözəlliyi və çılpaqlıq» mövzusunda məruzə oxuyan oldumu? Həmin uğurla hökumətə qarşı küçələrə etiraz etməyə çıxmış adamdan «Mağazanın vitrinini niyə sındırdın?» soruşmaq olar.
İllüziyalar aldadıcı və sürüşkən olur. Məsələn, ispan dənizçiləri Amerikanı fəth etməyə gələndə yerli əhali onları gül dəstələri və böyük sevinclə qarşıladı. Amrikanın aborigen xalqları neçə minilliklərdi ki, balalarına ağ dərili, saqqallı Verokoçe allahı barədə nağıllar danışırdı. Əfsanəyə görə o, qayıqla üzə-üzə gələrək materikin insanlarına nicat gətrmişdi. Onları ümumdünya selindən xilas etmişdi, əkinçilik, heyvandarlıq, astoronomiya və s. çox lazımlı biliklər toplusunun üstündə geri dönmək vədi verib getmişdi. İndi miflərdəki kimi dənizdən ağdərili və saqqallı kişilər gəlmişdi. Yerli camaat bütün var-yoxunu, tonla qır-qızılı onların ayağı altına sərdi. Əvəzində gəlmələr yerli camaatı qula çevirdi, qırdı çatdı. Minilliklər boyu göyün ən dəqiq xəritəsini verən ay və gün təqvimini əridib bir parça qızıla çevirdi ki, İspaniya kraliçəsinin üzü gülsün.
Birinci dünya müharibəsi zamanı İngilis təyyarəçiləri necə olursa azıb Avstraliyada məcburi enməli olur. Eyibini bir parçayla örtməyi təzəcə öyrənmiş aborigenlərə bu böyük miflər yaratmaq üçün gözəl mövzu idi. Təyyarə ora enəndə hansısa detalı sınmışdı, ona görə də təyyarəçilər bir müddət həmin qəbilənin qonağı olur. Onlara sehirli silahlarını nümayiş edir, dəmir bankadan çıxan yeməkdən verib ağızlırının tamını dəyişdirirlər və yəqin ki, nələrsə danışırlar. Təyyarə təmir edilir və uçub gedir. Onlar da nə vaxtsa geri dönəcəklərini vəd verirlər. Həmən gündən az qala bir əsrdir ki, təyyarə görmək xoşbəxtliyinə bulunmuş bu tayfa əlini ağdan-qaraya vurmadan gözünü göydən çəkmir. Onlar təyyarənin modelini ağac budaqları və əskilərdən quraşdırıb vaxtaşırı ilahlarına təzim edirlər. Təyyarənin iki qırağından uçuş zolağı çəkib kənarlarında oturub gözlərini göyə dikiblər.
İnsanın illüziya, mif yaradıb ona inanması şirin, amma aldadıcı hildı. Tablonun kötəkləyən qadın bütün dünyanın şərdən xilas edəcəyi barədə illüziyaya qapılırdı. Torpaq altında qolu yoğunluğunda mis məftil tapan qadın isə o boyda ölkəni rabitəsiz qoyduğunun fərqinə varmadan varlanacağını düşünürdü. Küçələrdə etiraz edib çığıran adam isə kiminsə kürkünə birə saldığı, yuxusunu pozduğu və yeni işıqlı dünya qurması barədə şirin xəyallara dalır. Meksika ərazisində yaşayan qədim tayfalar miflərinin bahasını qanla verdilər. Ona görə də bütün dünyanı şərdən xilas edəcəyini düşünən adama mədəniyyəti, varlanmaq ümidilə çırmanan adama iqtisadiyyatı etibar etməzlər. Küçələrdə ilahi ideyalarla çırpınan etiraz mitinqlərini iştirakçıların ən murdarı, ən naliyiqi ələ keçirir.
… Avstraliya ərazisində isə təyyarələr çoxdandı ki, uçur. Nə vaxtsa allahını göydən gözləyən aborigenlərin də arzusu çin olar…